Eten uit een wilde tuin : of hoe het wel eens verkeerd kan lopen.

Ik had een receptje gevonden voor het bereiden van smeerwortel, uitgetest en lekker bevonden door ons lokale transitie werkgroepje “les jardiniers complices”. Met smeerwortel moet je  echter oppassen, het zou namelijk pyrrolizidine alkaloïden bevatten die leverbeschadiging als gevolg kunnen hebben. Of je nu al dan niet veilig smeerwortel kan eten is blijkbaar een welles nietes discussie.  Een mooie samenvatting van het wetenschappelijk onderzoek naar de toxiciteit van smeerwortel  en wanneer je kan beslissen om  het wel te eten vind je hier. Nu staat er in de jardin veel smeerwortel, ook in deze periode van het jaar, alleen gaat het om Symphytum grandiflora, een grondbedekkende variëteit voor de siertuin, die vroeg en langdurig bloeit. Hoewel deze uitbundige groeier  hier zijn nut bewezen heeft  als barrière tegen onkruid , versneller in  de composthoop en  voedende  mulch, is hij dus zeker niet geschikt voor in de pan, m.a.w. recept afgevoerd.

smeerwortel jan.JPG

Symphytum Grandiflora in bloei in januari

 

Koppig of creatief ?

Misschien was het het succes van deze logreeks, waardoor ik mezelf onder druk zette om snel met een recept op de proppen te komen, of nam de drang om te bewijzen dat er lekker kan gekookt worden met wilde planten en vaste groenten de overhand (beide, volgens de man).  In ieder geval het recept bleef door mijn hoofd spoken.  Er was  natuurlijk ook nog die andere eetbare telg uit de ruwbladigenfamilie, oosters komkommerkruid (Trachystemon Orientalis) die ik hier al eens aan bod liet komen.  Het leek wel alsof deze Turkse groente me ieder keer ik er langs wandelde mij verleidelijk aankeek en ” eet mij, eet mij” riep, los van het feit dat de plant er niet overdreven smakelijk uitziet.  Mijn  vorige experiment met het Turkse recept  was allesbehalve in de smaak gevallen, ook ik vond het niet lekker en was tot de conclusie gekomen dat je er jong blad voor nodig had. Op dit moment is het blad van deze bodembedekker jong en qua grootte en textuur vergelijkbaar met smeerwortel… dus waarom niet ? Geen smeerwortelfilets, maar komkommerkruidfilets.

Ik ging dus aan de slag met een hartig pannenkoekendeeg, blaadjes twee aan twee door het deeg halen en bakken in wat olie in een hete pan.  De eerste  “filet” die aan beide zijden lichtbruin gebakken uit pan kwam proefde ik alvast voor. Een verrassend effect, vlezig vond ik. Nog wat parmezaan erover en even dacht/hoopte  ik dat ik een succesje ging boeken.

Ontnuchtering, discussie en schuldgevoel

Met open geest tastten de man en zoon 2 toe,  maar wat ik vlezig vond was voor zoon 2 vooral “plant” en “dof” voor de man. Zoon 1 keek de kat uit de boom en besloot, afgaande op de steeds bedenkelijkere gezichten van de man en zoon 2  niet te proeven.  Na enkele happen  begon zoon 2 een beetje te kokhalzen en ook de man sprak van een raar gevoel in de mond.  Ik zelf had nergens last van en vond het eigenlijk wel  smaken. Het duurde echter niet lang of er ontspon zich een met momenten heftige maar interessante discussie over de textuur van eetbaar  eten, deontologie van de kok,  psychologie en voedsel.  Begrijp me niet verkeerd, wat op tafel gegooid werd, was niet zomaar kritiek, maar raakte wel degelijk gevoelige snaren in verband met ons voedsel en welke grenzen er al dan niet kunnen overschreden worden.   De man die op zijn werkreizen in Cuba en Kenia regelmatig gerechten kreeg voorgeschoteld,  waarvoor hij behoorlijk buiten zijn comfort zone moest treden om ze op te eten  en ze achteraf nog lekker vond ook, is dus niet aan zijn proefstuk toe. Zoon 2 eet gewoon heel graag en vanuit een soort trouw aan zijn mama, bereid om op zijn minst te proberen wat hem wordt voorgeschoteld.    Het bleef echter niet bij een discussie. Passionele discussies horen nu eenmaal bij ons gezin. Nee, het werd erger,  na de maaltijd liep de man tot 2 maal toe richting toilet, omdat het eten blijkbaar de neiging had terug te komen en zoon 2 sprak van een gezwollen gevoel in de keel.  Niet dat de situatie  zeer ernstig leek of dat ze allebei doodziek werden, maar toch.  Zoon 2 zit  momenteel nog maar eens in de afbouwfase van een cortisone kuur,  dus waakzaamheid is wat hem betreft sowieso geboden. De rest van de avond en nacht  bracht ik piekerend door . Was  ik hier toch geen stap te ver was gegaan ?  Internet afgeschuimd op zoek naar bijkomende informatie over eventuele allergische reacties  en/of  tegenindicaties bij het gebruik van leden van de Boraginaceae familie, maar met uitzondering over wat ik al wist over smeerwortel en een vermelding van contactallergie bij het eenjarige komkommerkruid kon ik niets verontrustends vinden.

Lesje geleerd

Vanmorgen bij het ontwaken bleek noch zoon 2, noch de man ergens last van te hebben. Oef, opluchting !   De vraag die we ons nu alle drie stellen is of wat er zich gisterenavond heeft afgespeeld een reële allergische of overgevoelige  reactie was,  of iets wat zich enkel heeft afgespeeld tussen de oren.  We zullen het waarschijnlijk nooit weten, want we houden het  liever  veilig en leden van de ruwbladigenfamilie komen hier niet meer op tafel.   Wat wel vaststaat is dat bij volgende experimenten met vreemde en wilde eetbare planten, de regeltjes van de wildplukker *  die ik beschreef in het logje over kleefkruid veel strenger zullen worden toegepast.  Van dieren is het geweten dat ze intuïtief op zoek gaan naar eten die ze op dat moment nodig hebben en hoewel wij als mens deze eigenschap lijken  verloren te hebben,  ben ik er van overtuigd dat er daar toch nog iets is van blijven hangen, zelfs al proppen  we ons tegen beter weten in vol met allerlei chemisch bewerkte troep. Ik herinner me hoe ik tijdens mijn zwangerschappen kokhalsde als ik nog maar een zweem van broccoli of bloemkool rook, terwijl ik beide groenten echt wel lekker vind. Het mag van mijn part zweverig klinken, maar als het op voedsel aankomt denk ik dat het verstandig kan zijn beroep te doen op je intuïtie.  Hadden zoon 2 en de man gisteren in plaats van mij een plezier willen doen,  afgegaan op hun intuïtie, dan hadden ze niet geproefd.

(*) De regeltjes van de wildplukker : Gebruik al uw zintuigen, kijk, ruik, luister en voel voor je de plant ook maar in de buurt van je lippen brengt.  Als je dan al iets is opgevallen wat je onappetijtelijk vindt, laat de plant dan voor wat het is.  Alles nog ok ? Zo ja,  dan kun je de plant naar je lippen brengen, maar nog niet in je mond stoppen.  Indien er zich geen tinteling of zwelling van de lippen voordoet, kan je een piepklein hapje nemen en zo stilletjes opbouwen . Best wel een tijdje wachten tussen het contact met de lippen en de volgende stapjes.  

13 gedachtes over “Eten uit een wilde tuin : of hoe het wel eens verkeerd kan lopen.

  1. Ik ben ook altijd behoorlijk voorzichtig… Ik hou ervan te koken met wilde groenten, maar ik ben me er tegelijk terdege van bewust dat onze ‘gecultiveerde groenten’ niet enkel uitgeselecteerd werden op een groter, mooier, sappiger uiterlijk, en om redenen van (vaak: minder uitgesproken) smaak, maar ook omdat ze minder stoffen in zich dragen die voor ons mensen moeilijker te verteren of zelfs uitgesproken giftig zijn.

    Like

    • Ha, ha, jij raakt aan mijn diepste angsten: dat je per ongeluk jezelf en familie uitroeit vanwege een verkeerd ingeschatte / bereide “wilde groente”.
      Ik kan me je woelen in de nacht voorstellen en je opluchting toen je ’s morgens een perfect gezonde familie aantrof 🙂
      Zelf ben ik misschien té voorzichtig, mijn beleid is zoals Ludo hierboven het beschrijft.
      Ik hoorde laatst iemand zeggen dat ze het zich kon voorstellen dat bepaalde “vergeten” groentes niet voor niets vergeten zijn…
      Tja, maar een brandneteltje, wat daslook uit mijn tuin, dat durf ik wel aan.
      Hartelijke groet, Zem.

      Like

  2. Het stomme van de situatie is dat je de plant in Turkije gewoon als groente op de markt kan kopen, maar ja wij hebben er dus geen flauw benul van hoe je zoiets klaarmaakt. Ik vind het ook zo tegenstrijdig, als het uit een verpakking komt uit de supermarkt dan hebben we er geen enkel probleem mee het in ons mond te stoppen, zelfs al begrijpen we de helft niet van wat er op die verpakking staat, maar een wilde plant, waar we van alles gaan over opzoeken durven we niet op te eten. Voorzichtig zijn, absoluut. Ik vraag me dikwijls af wat er in onze streken werd gegeten voor de komst van de tomaat en de aardappel, zou dat dan echt alleen maar geschoten wild met rapen geweest zijn ?

    Like

  3. Haha dat doet mij zo denken aan het eerste jaar van mijn blog, toen ik wel eventjes elke week een recept van de tuin zou plaatsen. Ook al meteen in week 1. Maar … er was toen nog niks op de tuin!! Alleen wat kweekgras. En daar heb ik toen maar pesto van gemaakt. Maar toen kreeg ik allemaal reacties van … o kweekgras kán je helemaal niet eten want dat kan een mens niet verteren!! Domme domme Clarien!! Ik voelde me daar heel schuldig over … hoewel wijzelf die pesto heel lekker vonden en het prima konden verteren.

    Tja …. en met smeerwortel … ik maak er soms soep van en dan gaat een hele bende blad in de pan. Misschien moet je het wat langer laten garen? Wat het is wel een sterk goedje met z’n diepe wortels. Dus als je het rauw eet, of zo kort gebakken als in pannenkoek, dan zou ik maar een klein beetje nemen en dan misschien dan steeds wat meer?

    Ik vind het super dat je je gezin zulke mooie prachtige en gezonde en natuurlijke dingen voorschotelt …. ook al is er soms twijfel … beter dit dan een pakje Maggi of Honig of andere kant-en-klaar opentrekken. Jou gezin heeft maar geluk met jou!!!

    Like

Plaats een reactie