Nieuwe Permacultuur mengelmoestuin

2016  is voor mij  zeer productief gestart. Op 2 januari was mijn nieuwe, grotere moestuin, waar ik al zo lang had over zitten nadenken, zo goed als af.  Ok, het meeste werk was al gedaan in die uitzonderlijk warme weken van afgelopen december, maar geef toe, het is toch leuk om met zoiets uit te pakken zo helemaal op het begin van het jaar.

Observeer

De zes bakken waar ik het tot nu toe mee heb gedaan, waren simpelweg te klein en het gras ertussen een nachtmerrie.  De plek zelf is perfect, zonnig en toch beschut tegen de wind door beukhagen aan beide zijden, met een serre en watertonnen vlakbij en ook niet te ver van de achterdeur. Alleen wanneer het veel heeft geregend, verandert het pad naar de moestuin in een gladde laag modder. Dit pad is ook de doorgang naar de rest van de tuin en is door het vele stappen te compact. De tuin loopt af naar het noorden en al het water dat van hogerop komt, zoekt zijn weg via dit smalle paadje.

De droge zomer van vorig jaar  had me geleerd dat ondanks een dikke laag mulch,  de groenten in de bakken wel wat extra water konden gebruiken en laat dat nu net één van mijn zwakke punten zijn.   Ondertussen had ik ook al gemerkt dat mijn tuin altijd net iets later van start gaat dan sommige tuinen in de buurt, eenvoudig te verklaren door het feit dat we gesitueerd zijn op een op het noorden gerichte helling.

Het probleem is de oplossing

Dus  moest ik iets verzinnen om meer oppervlakte te kunnen gebruiken,  het water te brengen naar waar het meest nodig is,  de  warmte te vangen en te voorkomen dat ik meer op mijn knieën zat om de  paden  te wieden dan in de moestuin zelf bezig was.  Om het mezelf nog wat moeilijker te maken vertik ik het ook nog eens om materiaal van buitenaf binnen te halen.   Het volgende ontwerpje, een mengelmoes van technieken die vooral in de permacultuur worden toegepast, zou aan deze criteria moeten voldoen.

 Ik had gewoon mooie rechte bedden kunnen kiezen, netjes naast elkaar, dwars op de helling, maar ik wou het wat minder saai.  De ronde vorm in combinatie met de sleutelgat of “keyhole” structuur stelt me in staat de beschikbare oppervlakte zo goed mogelijk te gebruiken en tegelijkertijd  er een zonnecirkel van te maken. Ik weet het, het klinkt zweverig, maar het komt er op neer dat je het licht en de warmte probeert te vangen door structuren te plaatsen die de warme lucht tegenhouden als het bij afkoeling de heuvel afglijdt. Het licht “vang” je dan door de oriëntering op het zuid /zuidwesten in combinatie met bomen struiken of zelfs muren. Hier wordt het een warmtekring genoemd, maar dat lijkt me dan weer meer een naam voor een verwarmingsinstallatie.  Mooie theorie, alleen hoe verhoog je zo’n aflopende stuk, zonder massa’s aarde te moeten aanvoeren. Met  Hugelkultur , nog zo’n veel voorkomende techniek in permacultuurkringen !  Her en der in de tuin lagen vermolmde houtstronken die ik voor deze techniek kon gebruiken en de nieuwe paden zouden voldoende graszoden leveren om het geheel te bedekken.

Als er dan toch zoveel water  via het pad vloeit kan ik maar beter proberen het richting moestuin te loodsen.  Eenmaal in het bed zou het water zich via de paden moeten verspreiden en in de grond dringen beschikbaar voor de toekomstige groentjes.  Opnieuw neem ik toevlucht tot een permacultuur techniek namelijk “swales“,  maar dan in miniversie en niet helemaal volgens de regels der kunst. Gezien de grond afloopt moeten de paden waterpas lopen, anders zou  alleen het diepste deel van de cirkel van het water kunnen profiteren.  Daar is dus extra grond voor nodig, niet de vruchtbare bovenlaag net onder de graszoden, maar de lemige laag daaronder. Die aarde komt uit het poeltje  dat hopelijk slakkenetende kikkers en padden gaat aantrekken.

 

het resultaat

bakken ontmantelen

hugelbed in opbouw

De stukken waar nog graszoden overbleven werden bedekt met karton, daarna volgde overal een dikke laag halfverteerde compost, vorige zomer omgezet, om tot slot af te werken met een laag  vruchtbare grond uit de bakken.

Feedback aanvaarden

De eerste feedback die ik kreeg was van mijn drie mannen/jongens : een landingsplaats voor buitenaardse wezens, een prehistorisch grafsite en de vraag of ik iemand had vermoord.  Er zijn inderdaad doden gevallen, ik durf niet te denken aan het aantal regenwormen die tijdens de werkzaamheden gesneuveld zijn, hetzij door de schop hetzij als gemakkelijke prooi voor de merels.  Kort na deze foto begon het te regenen en wat ik gehoopt had m.b.t. het water gebeurde ook,  het water bleef in de paden staan, om bij droger weer in de grond te dringen. De paadjes krijgen uiteraard nog een laag houtsnippers, anders blijf ik in de modder ploeteren. Ook de afwerking van de randen is voorlopig en het poeltje moet nog een pak dieper. Ik wacht nu op kouder weer, want de  “warmtekring” kan evengoed omgekeerd werken en juist de koude lucht vasthouden en een vorstzak creëren. Duimen maar.

Wordt in ieder geval vervolgd !

Update 15/01/2015 : vannacht is er sneeuw gevallen, mijn vrees voor het vorstzak effect lijkt ongegrond, geen sneeuw te zien in de moestuin, terwijl er op andere in de tuin wel sneeuw is blijven liggen. Maar we blijven alert, het kan ook het gevolg zijn van de iets warmere compost.